Sinir sistemi içində beyin, beyincik, onurğa iliyi, baş beyin sinirləri və ətraf sinirləri var.
Sinir sistemində ortaya çıxan problemlər bütün bədənə təsir edəcək qədər əhəmiyyətlidir. Bu xəstəliklər struktur ya da funksional olaraq ortaya çıxa bilər. Sinir sisteminin bölümleri mərkəzi sinir sistemi, periferik sinir sistemi, autonom sinir sistemidir. Bunların yaşadığı mənfiliklər sinir sistemi xəstəliklərinin meydana gəlməsinə səbəb olur. Bədəndəki digər hüceyrələr ziyan gördükləri ümumiyyətlə özlərini yeniləyə bilir, ancaq sinir sistemi hüceyrələri ziyan görsə özlərini yenileye bilmielər. Olduqca həssas bir quruluşda olan neyronlar yəni sinir hüceyrələri mənfiliklərdən asan təsirlənir. Sinir sistemi xəstəlikləri bəzən doğuşdan təsirli ola biləcəyi kimi, bəzən də travmadan, iltihablanma, zəhərlənmə kimi faktorlardan qaynaqlana bilər.
Sinir sistemi xəstəlikləri əlamətləri nələrdir?
Sinir sistemi xəstəliklərinin nəticəsində ortaya çıxan bir neçə əlamətin hamısına sindrom deyilir. Bu psixosomatik və somatik narahatlıq əlamətlərinin arasındakı əlaqə nəzər yetirərək, nəticədə fiziki və psixoloji xəstəliklərin səbəbi müəyyən edilir. Xəstələrdəki psixoloji faktorlarla bədəndə fizioloji əlamətlərin olmasına səbəb ola bilər ya da onsuz da olan fizioloji xəstəliklərin təsirlənməsinə səbəb ola bilər. Fizioloji faktorlarda xəstələrdə psixoloji halı təsir edə bilər. Bu xəstəliklər ilə ağıl, bədən və mənəviyyat arasında sanki üçlü bir əlaqə var. Bu səbəblə xəstəliklərin sinir dərmanlarıyla müalicə edilməsində bunların göz önünə alınması lazımdır. Xəstəliklərin bir çoxunda nevraloji əlamətlər əsas olmadığı halda, xəstəliyin sinir sistemiylə əlaqəsi var. Tətbiq olunan müalicədə bədəndəki sinir sistemi də gücləndirilməlidir. Bu nəticəsində bədən bir bütün halında sağlam hala gətirilə bilər.
Sinir sistemi xəstəliklərinin əlamətləri xəstəliyin yaranma səbəbinə, adamın quruluşuna, psixoloji müdafiə etmə sisteminə bağlı olaraq fərqli şəkillərdə, şiddətdə ortaya çıxa bilər. Ümumi olaraq ələ alındığında, psixotik və nevrotik olaraq meydana gəlirlər. Nevroza bənzər daxili qarşıdurmaların şüur xarici olaraq xaricə vurmasıyla ruhi problemlər yaranarsa, xəstələrdə narahatlıq, əsəb, fobiya, həddindən artıq həssaslıq kimi əlamətlər meydana gələr.
Sinir sistemi xəstəlikləri:
Xəstələr özlərini təcrid edərək, digər kəslərdən uzaqlaşar. Bəzi kəslərdə öz yoxlamasını itirəcək səviyyəyə gələ bilər. Xəstələrdə bir-birindən fərqli ruh halı keçişləri olduğundan, duyğular araşdırmaz hala gələ bilər. Bu xəstələrin xasiyyətsiz biri olaraq qəbul edilməsinə gətirib çıxarar.
Sinir sistemi xəstəliklərinin əlamətlərindən uyğunlaşma, tingling, huşunu itirmə, yaddaş itirmə kimi isterik olanlarda ola bilər. Bəzən depressiya təsiri də ortaya çıxa bilər. Psixotik xüsusiyyətdəki əlamətlərdə isə, düşüncələrdə pozulma, sayıqlama, danışma pozğunluqları, həqiqət duyğusunun itirilməsi kimi əlamətlər yaşana bilər. Bunlar ağıl xəstəliyi təsirləri deyil.
Sinir sistemi xəstəlikləri kəskin şəkildə ortaya çıxmış olsa da, bundan əvvəl bəzi əlamətlər verirlər. Bundan sonra xəstənin psixoloji müalicəsi əsnasında, vəziyyəti geriyə doğru sorgulandığı zaman xəstəliyin səbəbləri və daha əvvəl nəzərə alınmayan əlamətlər müəyyən edilə bilər. Bu xəstəliklərə diaqnoz qoymaq asandır. Ancaq bəzi vəziyyətlərdə diaqnozda zorlanma ola bilər.
Sinir sistemi xəstəliklərin bəziləri bunlardır;
İflic: Hərəkət sinirində zədələnmə ya da qopma halında, bu orqanlardakı əzələlərə xəbərdarlıq çatdırıla bilmir. Əzələlərdə orqanı işlədə bilmir.
Ağıl xəstəliyi: Bu təməl düşüncələrdə, davranışlarda, insan təbiətinə uyğun gəlməyən davranışlara, davranış pozğunluqlarına sahib kəslərdə ortaya çıxar.
Meningit: Baş beyinlə Onurğa beyni örtən qişadakı iltihabın səbəb olduğu bir xəstəlikdir.
Quduz: Bu quduz olan hər hansı bir heyvanın dişləməsi nəticəsində virusların təsiriylə ortaya çıxır.
Parkinson: Bu sinir sistemi xəstəliyində impulusların sinapslardan keçməsinə köməkçi olan kimyəvi mesajçıların vəzifələrini həyata keçirməmələrindən yaranır. Bu bədəndə regional olaraq titrəməyə, sarsılmalara səbəb olur.
MS Multipl Skleroz: Bəzi sinirlərdə miyelin örtüyün parçalanması nəticəsində yaranan bir sinir sistemi xəstəliyidir. Danışma, görmə, titrəmə kimi təsirlər ortaya çıxar.
